Endokrynologia
Endokrynologia to dziedzina medycyny zajmująca się wydzielaniem wewnętrznym, czyli hormonalnym. Wszystkie komórki organizmu mają zdolność do wytwarzania i wydzielania hormonów, choć niektóre z nich są wyspecjalizowane w tym zakresie. Tworzą one narządy zwane gruczołami wydzielania wewnętrznego.
Gruczoły wydzielania wewnętrznego obejmują:
- Tarczyca
- Gruczoły przytarczyczne
- Trzustka (część endokrynna)
- Nadnercza
- Jądra (u mężczyzn) i jajniki (u kobiet)
- Przysadka mózgowa
- Szyszynka
Zaburzenia hormonalne
Zaburzenia pracy gruczołów wydzielania wewnętrznego mogą prowadzić do stanów chorobowych nazywanych zaburzeniami hormonalnymi. Są one zazwyczaj związane z nadmiarem lub niedoborem określonego hormonu lub kilku hormonów. W praktyce klinicznej często mówi się o:
- Niedoczynności – stan, w którym gruczoł nie wytwarza wystarczającej ilości hormonu.
- Nadczynności – stan, w którym gruczoł produkuje nadmierne ilości hormonu.
Przykłady zaburzeń hormonalnych:
- Niedoczynność tarczycy – niedobór hormonów tarczycy, prowadzący do spowolnienia metabolizmu.
- Nadczynność tarczycy – nadmiar hormonów tarczycy, prowadzący do przyspieszenia metabolizmu.
- Cukrzyca – zaburzenia w produkcji insuliny przez trzustkę.
- Zespół Cushinga – nadmiar kortyzolu w organizmie, związany z nadnerczami.
- Hipogonadyzm – niedostateczna produkcja hormonów płciowych przez jądra lub jajniki.
Endokrynologia koncentruje się na diagnozowaniu, leczeniu i zarządzaniu tymi zaburzeniami, aby przywrócić równowagę hormonalną i poprawić stan zdrowia pacjentów.